Με αφορμή τη διάσκεψη της Κοπεγχάγης

Με αφορμή τη διάσκεψη της Κοπεγχάγης (1)

Η διάσκεψη της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή, στη δύση του 2009, έληξε μάλλον άδοξα, αλλά έδωσε μια ακόμη αφορμή για ευρεία συζήτηση για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Ένα μοντέλο που δεν απαντά μόνο στις απειλές για το περιβάλλον, αλλά εμπεριέχει τα στοιχεία της διεύρυνσης της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της μείωσης των περιφερειακών και κοινωνικών ανισοτήτων, της βελτίωσης της ποιότητας ζωής.
Αξιοποιώντας αυτήν την ευκαιρία, ας κρατήσουμε ζωντανή τη συζήτηση, με στόχο την υλοποίηση πολιτικών τουλάχιστον σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, πέρα από νομικές δεσμεύσεις που τελικά δεν αναλήφθηκαν.
Ο δρόμος που ακολούθησε ο ανεπτυγμένος κόσμος και αντιγράφουν οι αναπτυσσόμενες χώρες οδήγησε σε απανωτές κρίσεις περιβαλλοντικές, διατροφικές και οικονομικές. Οδηγεί σε μεγάλες ανισότητες μέσα στα ίδια τα κράτη και σε τρομακτικές ανισότητες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι διατροφικές και οικονομικές κρίσεις δεν αφορούσαν ποτέ τους ισχυρούς της γης, που κατά την άποψη μας δεν κλυδωνίστηκαν σοβαρά ούτε από την τελευταία χρηματοπιστωτική. Η κλιματική αλλαγή όμως τους αφορά. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης ωθεί στη διαδικασία λήψης μέτρων. Τα οικονομικά όμως συμφέροντα αντιστέκονται ακόμη και σ’ αυτήν την ανάγκη να διατηρηθεί ο πλανήτης που κατοικεί το ανθρώπινο είδος. Προετοιμάζονται λοιπόν για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και αγαθών που θα εξυπηρετεί τον στόχο της μείωσης των επιπτώσεων στο κλίμα. Μέχρι να είναι έτοιμοι, θα προσπαθούν να επιβραδύνουν τον ρυθμό επίτευξης ουσιαστικών διεθνών συμφωνιών.
Παράδειγμα αποτελεί το εμπόριο ρύπων, το οποίο εμφανίστηκε με τη μορφή ενός νέου κερδοφόρου χρηματιστηρίου μετά το Πρωτόκολλο του Κιότο το 1997. Μεγάλες επιχειρήσεις και κράτη αγοράζουν το δικαίωμα να ρυπαίνουν από αυτούς που δεν παράγουν. Τα χρήματα που διακινούνται είναι πάρα πολλά και αναρωτιόμαστε για τη συνέχιση του παραλογισμού. Από τη μια μεριά στην ουσία δεν προχωρούμε σε μειώσεις του διοξειδίου του άνθρακα και από την άλλη, πολλές χώρες και επιχειρήσεις με τα ποσά που δαπανούνται για να αγοραστούν δικαιώματα ρύπανσης θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν γενναία προγράμματα για μεγαλύτερη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Επιπλέον, πρέπει να υπολογισθούν και οι συνέπειες στον τοπικό πληθυσμό, εκεί όπου έχουν αγοραστεί δικαιώματα ρύπανσης, καθώς μαζί με το διοξείδιο του άνθρακα εκλύονται και άλλοι ρύποι με αποδεδειγμένες πλέον επιπτώσεις στην υγεία.
Οι λαοί όμως αντιδρούν;
Η δραστηριοποίηση και συμμετοχή των πολιτών του πλανήτη στην Κοπεγχάγη, μέσα από μη-κυβερνητικές οργανώσεις, ήταν έντονη και πιεστική. Χωρίς αυτούς (εμάς) ίσως να μην είχαμε ούτε το δειλό βήμα που έγινε. Το μήνυμα είναι σαφές και ελπιδοφόρο: Ενημερωνόμαστε, ευαισθητοποιούμαστε, συμμετέχουμε, διεκδικούμε αποφάσεις.
Το 2010 θα κλείσει την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Ας το κάνουμε ένα έτος - σταθμό για το μέλλον μας.

Άννα Μίχου